HAYATA KAST NEDENİ İLE BOŞANMA DAVASI AÇILMASI
Hayata kast veya pek kötü davranış veya onur kırıcı davranış; Türk Medeni Kanununda Boşanmaya ilişkin 3 farklı özel sebep sıralanmıştır. Buna göre:
HAYATA KAST
Hayata kast, eşlerden birinin diğer eşe yönelik öldürme kastıyla hareket etmesidir. Eşine yaptığı harekette öldürme kastı olması şarttır, öldürme kastı olmadığı zaman boşanma sebebi olarak görülmez. Yani öldürme kastı eşe yönelik olmalıdır. Eşin annesi, kardeşi ya da herhangi bir akrabasına öldürme niyetiyle yapılan fiil, hayata kast nedeniyle boşanma sebebini oluşturmaz. Öldürme kastı, eşin bilerek ve isteyerek öldürme niyetiyle hareket etmesidir. Öldürücü bir fiilin ihmal suretiyle işlenmesi durumunda hayata kast sebebiyle boşanma davası açılamaz. Başka bir deyişle eşin dikkatsizlik ve özensizlik nedeniyle diğer eşin hayatı bakımından bir tehlike söz konusu olmuşsa hayata kast nedeniyle boşanma davası açılamaz.
Sadece bir eşin diğer eşi öldürmeye teşebbüs etmesi değil eşin ölmemesi için yardımdan kaçınması, diğer eşi intihar etmesi yönünde teşvik etmesi ya da intihar etmesi için yardım etmesi sayılabilir. Bununla birlikte bir eşin diğer eşi ölümle tehdit etmesi tek başına hayata kast sebebi ile boşanma davası açmaya yeterli değildir. Ancak bu tehdidin bir silah veya yaralayıcı bir cisimle gerçekleştirilmesi durumunda olayın özellikleri dikkate alınarak bir değerlendirme yapılmaktadır.
Akıl hastası olan eşin diğer eşi öldürmeye çalışması halinde hayata kast değil, akıl hastalığı sebebiyle boşanma davası açılabilir. Ancak kendi rızası ile bir kişiyi öldürmek maksadı ile alkol alarak ayırt etme gücünü yitiren eşe karşı hayata kast sebebi ile boşanma davası açılabilmektedir.
Hayata kast mutlak boşanma sebeplerinden olduğundan hâkime takdir yetkisi bırakılmamıştır. Olay ve durumlar hem mahkemece araştırılacak hem de tarafların sundukları deliller ile ispat olunacaktır. Öyleyse bir eşin diğer eşin hayatına kasttettiği ispatlanırsa hâkimin boşanmaya karar vermesi gerekir.
Öldürmek için harekete geçtikten sonra vazgeçilmesi veya fiilin hukuken cezalandırılmış olması hayata kast sebebi ile boşanma davası açılmasına engel değildir. Hayata kast eyleminin bir anlık öfkeyle ya da planlanarak yapılmış olması hayata kastedilmesinin ispatı açısından önemli değildir.
ZAMANAŞIMI SÜRESİ
4721 Sayılı Kanun’un 162/2 hükmü “Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve herhâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.” şeklindedir. İzah edildiği üzere dava hakkı olan eş boşanma sebebini öğrenmesinden itibaren altı ve her halükârda bu sebebin doğumundan itibaren beş yıl içinde boşanma davasını açmalıdır.
HAYATA KAST SEBEBİ İLE BOŞANMANIN MAL PAYLAŞIMINA ETKİSİ
Normal şartlar altında eşler arasında ayrıca bir mal ayrılığı sözleşmesi yoksa boşanma davası kesinleştikten sonra açılan mal paylaşımı davası ile eşler arasında eşit olarak paylaştırılır. Fakat hayata kast nedeni ile boşanma kararı verilmesi halinde hâkim, kusurlu eşin pay oranının hakkaniyete uygun olarak azaltılmasına veya kaldırılmasına karar verebilir.
HAYATA KAST SEBEBİ İLE AÇILACAK BOŞANMA DAVASI İLE İLGİLİ YARGITAYA AİT BAZI İÇTİHATLAR:
YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİNİN 2018/3454 Esas, 2018/443 Karar, 06.06.2018 Tarihli Kararında: “Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır. Ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez (HMK m.26/1). Davacı-karşı davalı kadın dava dilekçesinde hayata kast, pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış sebebine (TMK m.162) dayalı olarak boşanmaya karar verilmesini talep etmiş, mahkemece evlilik birliğinin sarsılması (TMK m.166/2) hukuksal sebebine dayalı olarak boşanma kararı verilmiştir. Özel boşanma sebebine dayalı olarak açılan davada genel boşanma sebebiyle (TMK m.166/2) boşanma kararı verilemez. O halde mahkemece, davacı-karşı davalı kadının boşanma davasında, delillerin özel boşanma (hayata, kast, pek kötü muamele veya onur kırıcı davranış) sebebi yönünden değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken, evlilik birliğinin sarsılması (TMK m.166/2) sebebi ile tarafların boşanmalarına karar verilmesi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir. ”
YARGITAY HUKUK GENEL KURULUNUN 2017/2420 Esas, 2019/750 Karar, 20.06.2019 Tarihli Kararında: ‘’Madde metninde geçen ‘’hayata kast’’ ifadesi ile eşini öldürme girişiminde bulunmak, onu intihara zorlamak gibi eşlerden biri tarafından diğerinin hayatına karşı yapılmış acı sonuç doğuran davranışlar kastedilmektedir. (Akıntürk/Ateş, s.249; Dural, M./Öğüz, T./GÜMÜŞ, M.A.: Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku, Şubat 2019, s.110)’’
YARGITAY 2. HUKUK DAİRESİNİN 2000/7864 Esas, 2000/9705 Karar, 12.07.2000 Tarihli Kararında: ‘’Yapılan soruşturma, toplanan delillerle davalının davacıya ağır hakaretler ettiği ve bıçak çektiği anlaşılmaktadır. Bu halde taraflar arasında müşterek hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkân vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir.’’
Boşanma davası açılırken davanın türü, hangi dava türünün tercih edilmesi gerektiği, davanın nasıl açılacağı, boşanma ile ortaya çıkan nafaka, tazminat, mal paylaşımı, ortak çocukların velayeti, ortak konutun hangi eşe tahsis edileceği gibi sorunların çözümü için iletişim bilgilerimiz aşağıda yer almaktadır.